Gitaristen, denk aan je publiek bij kleinere gigs!

Je kent het wel: je gaat naar een optreden van een band of artiest in een kroeg of kleine zaal. De muzikanten hebben hun songs goed gerepeteerd en de geluidsman doet een puike job. De sfeer is top, je bent in het gezelschap van vrienden en je hebt zin in een leuke avond. Maar na een half uur loop je met pijn in je oren naar buiten op zoek naar rust. Waarom? Omdat er een gitaarversterker één meter verkeerd staat opgesteld.

De band stelt op

Het scenario is als volgt. De gitarist arriveert op de gig en stelt zijn versterker en voetpedalen op. De gitaarversterker staat op de grond, of soms op een versterker case en de geluidsman zet er een microfoon voor. Dat betekent dat de versterker alleen maar zo hard hoeft dat de gitarist zichzelf kan horen op het podium. De rest wordt gedaan door de PA, die de gitaar zo hard kan zetten als nodig is voor elke song.

Maar het podium is niet zo groot, waardoor de gitarist gedwongen wordt op hooguit een meter van zijn versterker te staan waardoor al het geluid in de richting van zijn middel gaat. Midden en hoge tonen zijn meer richting gevoelig dan bassen, dus al deze belangrijke hoge frequenties gaan letterlijk langs de gitarist in plaats van naar zijn oren. Het publiek staat wat verder weg en de versterker staat direct op hen gericht, en door de hoogte van het podium min of meer recht op hun oren. Zij krijgen dus het gitaargeluid zoals dat bedoeld is, met alle subtiele hoge tonen die zo fraai door mix heen komen.

Alleen hoort de gitarist niets van dat mooie gitaargeluid, want de versterker staat niet op zijn oren gericht. Eigenlijk hoort de gitarist helemaal weinig, want het crashbekken van de drummer dat op oorhoogte hangt en de vocalen van de zangeres die terugkomen via de monitors blokkeren zijn geluid nog meer. ‘Maar wacht even’, denkt de gitarist, ‘als ik mezelf niet kan horen, zet ik gewoon mijn versterker harder’. En daarmee begint de ellende.

Het volume gaat omhoog

Dus de versterker gaat harder. De zangeres (die voor het publiek vrijwel altijd de meest belangrijke persoon is) heeft meteen een probleem, omdat de gitaar (die in hetzelfde frequentiegebied zit) nu het zanggeluid op het podium overstemt. Voor zangeres betekent dat op dat moment niet dat de gitaar te hard is, maar dat de stem te zacht is. Dus de zangeres vraagt de geluidsman het zanggeluid in de monitors harder te zetten.

De geluidsman doet zijn best, maar moet tegelijkertijd rekening houden met feedback, want je kunt een monitor niet ongelimiteerd harder zetten. En het originele probleem (de gitaarversterker die op het podium niet hard genoeg is maar te hard is voor het publiek) kan door de geluidsman niet worden opgelost; op de mengtafel staat de gitaar al op nul omdat er al teveel gitaargeluid van het podium afkomt. De technicus heeft dus geen mogelijkheid tot aanpassen meer en krijgt de schuld van zowel de band als het publiek voor de slechte mix.

Tegelijkertijd kan ook de toetsenist – die ook weer in hetzelfde frequentiegebied zit als de zang en de gitaar – zijn geluid niet meer horen via de monitors. Dus ook hij vraagt of hij harder kan. Op dat moment heb je dus een soort geluidsoorlog tussen drie mensen op het podium die eigenlijk samen muziek zouden moeten maken.

De geluidsman weet het ook niet meer

De geluidsman zit nu met de handen in het haar. Omdat hij geen controle meer heeft over het geluid, krijgt het publiek een waardeloze mix te horen. De vocalen springen er niet meer uit, de bas en drums kunnen niet meer met elkaar locken vanwege de herrie op het podium, dus ook zij gaan harder spelen. De gitarist, die een perfect bruikbare on stage mix had bij de soundcheck, snapt niet waarom hij de hoge middentonen die zo belangrijk zijn voor zijn geluid en ritme niet meer kan horen. Het is waarschijnlijk het beste om de versterker dan nog maar wat harder te zetten.

Samengevat

Even terugspoelen. De gitarist kan al deze problemen voorkomen. Het enige dat nodig is, is een versterkerstandaard die het geluid van de amp op de oren van de gitarist richt. Zelfs als je geen budget hebt, kun je nog gebruik maken van een paar frisdrank- of bierkratten om je versterker op oorhoogte te krijgen. Alle voornoemde ellende kun je voorkomen door een klein beetje extra aandacht voor je setup tijdens de soundcheck.

Lieve gitaristen: maak de wereld een beetje beter voor ons allemaal. Koop een versterkerstandaard.

Bron: Joe Bennet, joebennet.net