Alles over luchtvochtigheid in akoestische gitaren en ukeleles

Vaak denken muzikanten/gitaristen dat hout wat gebruikt is bij de bouw van je gitaar uitgewerkt is. Dit is een veel voorkomend misverstand. Hout heeft een eigenschap die varieert met de temperatuur en de luchtvochtigheid. Gitaren worden bijna altijd gemaakt tussen 45 en 55 % luchtvochtigheid. Als de hoeveelheid vocht in de lucht daalt dan zal het vocht in het hout zichzelf aan de lucht afstaan, en krimpen.

In de winter maken we dat natuurlijk regelmatig mee. Als er een oostenwind opkomt en het vriest, is dat vaak de oorzaak van krimpende en kierende houten vloeren. Het is in dit soort omstandigheden zelfs mogelijk dat er ineens een scheur verschijnt in het bovenblad van je geliefde gitaar, en dat maakt niet uit in wat voor prijsklasse de gitaar zich bevindt. In de zomer is het een ander verhaal, de luchtvochtigheid kan dan soms oplopen tot zo’n 70% of hoger, maar gelukkig is een gitaar daar beter tegen bestand.

Hoe merk je dit nu aan je gitaar?

Zodra je gaat spelen en je merkt dat de hoogte van je snaren steeds lager wordt of snaren gaan aanlopen (fretbuzz), is dat een teken dat het hout aan het krimpen is. Er zijn natuurlijk verschillende soorten gitaren, hier hebben wij het over de elektrische gitaren en staalsnarige (western gitaren). Bij klassieke gitaren liggen de snaren aanzienlijk hoger en merk je dit niet zo snel. Soms komt het ook voor dat je het gaat merken aan de uiteinden van de frets die scherper gaan aan voelen. Het kan dan zijn dat de toets aan het krimpen is, gelukkig komt dit maar zelden voor. Hieronder zie je wat mogelijke resultaten zijn van problemen met luchtvochtigheid in je gitaar.

Hoe voorkom je schade aan je gitaar door een te hoge of te lage luchtvochtigheid?

De beste manier om dit te voorkomen is de gitaar in de koffer te bewaren en deze licht te bevochtigen. Er zijn verschillende producten op de markt die hiervoor geschikt zijn zoals een humidifier/gitaarbevochtiger. Ook zijn er producten die bij een akoestische of klassieke gitaar het klankgat afschermt wat ook ervoor zorgt dat er geen vocht in de gitaar kan komen. Ook is er de mogelijkheid om een bevochtiger te plaatsen in de ruimte waar de gitaar zich bevindt. Het is dan wel belangrijk dat deze voldoende capaciteit heeft. Op YouTube zijn voldoende video’s te vinden welke schade er kan komen door droogte aan een gitaar.

Onderhoudstips

Bij een luchtvochtigheid van ongeveer 50% zal de gitaar optimaal zijn werk doen. Deze luchtvochtigheid doet zich veelal voor in de lente en in de herfst en wanneer de verwarming nog niet constant aan staat. Indien het in die periodes veel regent zal de luchtvochtigheid natuurlijk toenemen. Als dit het geval is heb je kans dat je gitaar bol gaat staan. Het gevolg is dat snaren sneller aanlopen tegen de fretten waardoor bijgeluiden ontstaan. Met name akoestische gitaren (steelstring) gitaren (ook wel country gitaren genoemd in de volksmond) zijn daar erg gevoelig voor. Deze gitaren zijn door middel van een halspen in de hals goed bij te stellen zodat het ongemak verholpen kan worden. Als je geen ervaring hebt met het afstellen van een halspen, laat dit dan bij een gitaarbouwer doen. Je kunt je gitaar permanent beschadigen als je je halspen verkeert afstelt! Bij een te droge lucht zal je gitaar gaan krimpen.

Vaak loopt tijdens de winter de relatieve luchtvochtigheid sterk terug tot onder de 40%. Dit kan ontstaan door een combinatie van vriesweer en CV verwarming. In een te vochtige periode of een te droge periode kan je je gitaar beter in een koffer of in een goede hoes bewaren. In huis is een eenvoudige ontvochtiger voor alleen in een gemiddelde slaapkamer vaak al voldoende om de luchtvochtigheid op peil te houden. Bij extreme droogte kan juist een bevochtiger worden gebruikt. Let wel op het tijdig reinigen van een bevochtiger. Om de relatieve luchtvochtigheid te meten zijn er diverse hygrometers in de handel.

Tools voor het monitoren en corrigeren van luchtvochtigheid in je gitaar

Er zijn gelukkig een aantal gereedschappen waarmee je gemakkelijk de luchtvochtigheid van je gitaar kunt monitoren en corrigeren wanneer dit nodig is. D'Addario heeft voor dit probleem het Humidipak-systeem ontwikkeld. Dit systeem bestaat uit een kit voor het onderhoud en herstel van de vochtigheid van je gitaar. Bekijk de D'Addario Humidipak Maintain kit voor regulier, dagelijks onderhoud. Voor extreem uitgedroogde gitaren is de D'Addario Humidipak Restore kit ontwikkeld. Bekijk hier alle producten voor het regelen van de vochtigheid van je gitaar >>.

Een aantal producten om de vochtigheid van je klassieke of akoestische gitaar te regelen

Voorbeeld van een bevochtiger in het klankgat van een akoestische gitaar

In de meeste gevallen plaats je een houder tussen de snaren van je gitaar. Deze houder bevat een spons. Wanneer de spons hard geworden is kun je deze bijvullen met gedestilleerd water. Systemen zoals D'Addario Humidipak werkt met zakjes die je aan de snaren hangt.

Een aantal producten om de vochtigheid van je ukulele te regelen

Voor het kleinere klankgat van je ukulele zijn andere bevochtigers ontwikkeld. Hieronder de populairste modellen.

Algemene tips voor het bewaren van je gitaar

• - Bewaar je gitaar in een koffer of gigbag in plaats van in het open
• - Houd je gitaar weg van ramen of tochtige deuren
• - Houd een silica gel-pack of vochtigheidskit in de koffer om overtollig vocht te verwijderen
• - Maak je gitaar droog na het spelen om ervoor te zorgen dat eventueel overtollig vocht wordt verwijderd voordat je hem opbergt
• - Zorg ervoor dat je je gitaar uit direct zonlicht bewaart

Doe dit zeker niet

• - Bewaar de gitaar niet bij een raam
• - Laat de gitaar niet 's nachts of overdag in de auto liggen
• - Houd de gitaar niet bij een open haard of radiator
• - Bewaar een gitaar niet in een kelder, zolder of opslagruimte
• - Laat hem niet langer dan een dag of twee uit zijn koffer
• - Laat je gitaar niet nat worden.

Het opslaan van een gitaar maakt deel uit van het correct onderhouden van je instrument en het zo lang mogelijk meegaan van je gitaar. Houd de bovenstaande tips in gedachten om ervoor te zorgen dat je gitaar niet wordt bewaard in een te vochtige of te droge omgeving.