Potmeters

Een kapotte potmeter (potentiometer) kan je speelplezier erg in de weg zitten en het is verstandig deze tijdig te vervangen. Een upgrade van de potmeter op je gitaar kan ook een verbetering in geluid opleveren. Bij het kiezen van een potmeter zijn er een aantal aspecten waar je rekening mee moet houden.

Weerstand potmeter

Welke weerstand je nodig hebt is vooral afhankelijk van de elementenconfiguratie van je gitaar of bas. Met humbuckers gebruik je vaak 500kOhm potmeters vanwege de hogere output. Bij single coil elementen gebruik je een 250kOhm potmeter. 1 MEG (mega-Ohm) potmeters kunnen worden gebruikt worden om humbuckers helderder te laten klinken. Hoe hoger de output van de elementen, des te hoger de weerstand van de potmeter moet zijn. 

Logaritmische of lineaire gitaar potmeter

Er zijn twee typen verloop bij potmeters: lineaire en logaritmische potmeters. Je gebruikt een lineaire potmeter veelal voor toonregeling en logaritmische potmeters voor volumeregeling.

Schachttype: Split-shaft of Solid shaft

Split-shaft potmeters hebben een gespleten schacht. De bevestiging van de volume of toon knop is hierdoor ook simpel: je duwt de knop namelijk op de potmeter en klaar! Bij solid-shaft potmeters is dit iets anders, hierbij bevestig je de knop met behulp van een schroefje. De knoppen voor split-shaft en solid-shaft potmeters kun je niet op elkaar gebruiken. Let hier goed op wanneer je je potmeter of knop koopt. Lees hieronder meer bij karteling.

Metrisch of Amerikaanse potmeter

Als je je huidige knoppen wilt blijven gebruiken is het ook belangrijk om de juiste dikte van de schacht te kiezen. Dit wordt aangeduid met Metric (metrisch) of American. Amerika en de Britten gebruikeneen ander meetstelse dan de meeste Europese en Aziatische landen, en de potmeters van deze gitaren zijn ook verschillend. Je kunt er ook voor kiezen de knoppen te vervangen. Bekijk hier ons complete assortiment volume- en toonknoppen voor gitaar en basgitaar.

Als je gitaar of basgitaar gemaakt is op het Amerikaanse continent en Britse gitaren gebruikt je gitaar Imperial of "American" potmeters. Wanneer je gitaar uit Europa of Azië komt gebruik je metric of metrische potmeters.

Fabrikanten als Fender maken ook gitaren in Azië, dus het is belangrijk dat je er op let welk model je nodig hebt als je dezelfde volumeknoppen wilt blijven gebruiken. De diameter van de schacht bij American potmeters is 9.5mm, en bij metrische potmeters 8mm. 

Karteling (knurling)

Er is ook een verschil in de hoeveelheid kartels een potmeter heeft. Je hebt hierbij twee types: fine en coarse. Deze zijn uiteraard alleen aanwezig bij split shaft potmeters. Fine split-shaft potmeters hebben per kant 10 karteltjes zitten, de bijbehorende knop heeft 24 karteltjes. Coarse potmeters hebben er 8, en de bijbehorende knop 18 tandjes. Bij solid-shaft potmeters hoef je hier niet op te letten, aangezien deze potmeters geen karteltjes hebben en met een schroef vastgezet worden.

Busdiameter van de potmeter

De standaard busdiameter is 3/8" of 9.5mm en worden gebruikt in de meeste Amerikaanse gitaren. Een andere standaard is M8, deze potmeters worden gebruikt door gitaarbouwers buiten de VS. Voor small of mini potmeters wordt vaak een asdiameter van 7mm gebruikt. Deze moeren zijn ook apart verkrijgbaar. Bekijk hier: bevestigingsmoer potmeter M7, bevestigingsmoer potmeter M8 en bevestigingsmoeren potmeter 3/8".

Buslengte van de potmeter

De standaarde buslengte voor inch-type potmeters is .375" en voor metrische potmeters 10mm. Met behulp van twee moeren is de hoogte van de knop gemakkelijk in te stellen. Wanneer de potmeter op de slagplaat of control plate gemonteerd worden past een potmeter met .250" buslengte perfect met gebruik van slechts één moer. Voor Les Paul modellen gitaren met dik of gesneden bovenblad is een buslengte van .750" geschikt.